Programme of Center's academic seminars for winter term 2025
We are pleased to announce the return of our scientific seminar series in less than a month, and warmly invite all interested parties to attend.
The seminars will be held on the second or third Wednesday of each month, both in person at the Institute of Philosophy and Sociology of the Polis...
M. Turski Historical Award of Polityka for Justyna Majewska
It is with undisguised pride we report that our colleague Dr. Justyna Majewska has been awarded the Marian Turski POLITYKA Historical Prize for her book debut, "Mury i szczeliny. Przestrzenie getta warszawskiego /Walls and Slits. Spaces of the Warsaw Ghetto".
We are very happy and...
Call for Articles - Holocaust Studies and Materials 2026
Call for Articles 2026
Call for Articles
Connecting scholarly reflection on the Holocaust to the present - new sources and technologies in research
The past decade has seen a breakthrough in Holocaust research, both in terms of the availability of archival sources and the digital ...
It is with profound sorrow that we bid farewell to Marian Turski—a distinguished journalist, historian, and Survivor. An extraordinary man whose voice resonated deeply, he not only shared the lessons of the past but actively championed courage, solidarity, and empathy in the face of evil.
...
Polish Center for Holocaust Research of the Institute of Philosophy and Sociology of the Polish Academy of Sciences, together with the E. Ringelblum Jewish Historical Institute and the Center for Jewish Studies of the University of Lodz, are creating a national node of the European Holocaust Research Infrastructure within the framework of ERIC
Polish Center for Holocaust Research Nowy Swiat St. 72, 00-330 Warsaw; POLAND; Palac Staszica room 120 e-mail: centrum@holocaustresearch.pl
Nowe wydanie 'Pustej wody'
Nowe wydanie 'Pustej wody'
01.02.2010 09:50:57
Nakładem tCHu, doM wYdawniczy ukazało się najnowsze wydanie PUSTEJ WODY. Wspomnień z getta warszawskiego Krystyny Żywulskiej. Polecamy!
PUSTA WODA
Wspomnienia z getta warszawskiego Krystyna Żywulska
Pusta woda została napisana niemal dwadzieścia lat po tomie wspomnień Przeżyłam Oświęcim. Uważając, że ludzkość wciąż nie wyciągnęła należytych wniosków z lat wojny — zbrodni, pogardy i hańby, autorka postanowiła przemówić ponownie. Napisała jedną z najdobitniej antyrasistowskich książek swego czasu — opisuje czyny ludzi dobrych i złych, wykolejonych, zdemoralizowanych i czystych: tak Niemców, Polaków, jak i Żydów. Ale przedstawia też, jak pojmowanie dobra i zła potrafiło objawić swą względność, co zależało od ciśnienia okrutnych okoliczności, wobec jakich ludzie byli stawiani. Pamięć doświadczeń zdobytych w ciągu dwu długich, strasznych lat, które autorka spędziła w getcie, stanowi bogactwo wiedzy, światło, które może dopomóc nam wszystkim w rozjaśnieniu przyszłości.
Matka Soni, starając się stworzyć w nieludzkich warunkach getta pozory normalności, stawiała na ogniu garnek, lecz nie mając nic, co można by doń wrzucić, gotowała „pustą” wodę. Żeby oszukać głód, żeby odpędzić i zwieść wszechobecny strach.
Książka opowiada też o szaleńczej ucieczce z getta, o udziale w polskim ruchu oporu. Pokazuje prawdę - bez uprzedzeń narodowych, rasowych, czy religijnych, wskazując też niebezpieczeństwa, jakie niesie skupianie się na owych różnicach. Zawiera obiektywne spojrzenie na czas pieców, ale też uświadamia nam istnienie pułapek czyhających na każdego, kto kusi się o ferowanie wyroków na temat przeszłości.
Najwyższą wartością jest człowiek — mówi Żywulska. I ta piękna książka jest świadectwem próby, ale i hymnem pochwalnym człowieczeństwa.
Krystyna Żywulska, urodzona jako Zofia (Sonia) Landau 10 maja 1918 w Łodzi, była pisarką, felietonistką, autorką tekstów piosenek i graficzką. W 1939 rozpoczęła studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim, przerwane wybuchem II Wojny Światowej. W 1941 wraz z rodziną została przesiedlona do warszawskiego getta.
Po ucieczce stamtąd działała w ruchu oporu pod przybranym nazwiskiem Krystyny Żywulskiej. W 1943 została aresztowana przez gestapo, przesłuchiwana na Szucha, przewieziona na Pawiak, a wreszcie osadzona w obozie Auschwitz-Birkenau. Uciekła w czasie jego dramatycznej ewakuacji. Po 1968 roku, gdy jej synowie z powodu żydowskiego pochodzenia zostali zmuszeni do opuszczenia Polski, wyjechała do Monachium. Umarła na białaczkę 1 sierpnia 1992 roku i została pochowana w Düsseldorfie.
Debiutowała w 1946 tomem wspomnień Przeżyłam Oświęcim, stanowiącym zapis wstrząsających obrazów z życia w obozie. Równolegle ukazały się Wiersze oświęcimskie. W 1963 wydano po raz pierwszy Pustą wodę.
Autorka tekstów dla kabaretów „Wagabunda” i „U Lopka”, a także piosenek, z których najbardziej znane to: Dopóki życie trwa, Taka jestem zakochana, Żyje się raz, Tańcz ze mną, tańcz (do filmu Kochajmy Syrenki z 1966 r.), Ty i ja i noc (do filmu Kulig z 1968 r.).